Zelf gemaakt eivoer. Deel 2: Praktijk

[Hoebaer]

Zelf gemaakt eivoer,
vergelijkbaar met hoogwaardige dierlijke voeding, zoals
meelwormen, pinky’s, buffalo’s en krekels.


Deel 2: Praktijk


Ingrediënten voor het maken van het eivoer
De meest voor de handliggende methode is om uit te gaan van het kippenei, dat een dierlijke voeding is. Het bestaat voor 13% uit eiwit, 11% is vet, 74% is water en de resterende twee procenten zijn voornamelijk mineralen en vitaminen.

Door extra wit van het ei, in poedervorm, toe te voegen aan rauw kippenei wordt de totale hoeveelheid eiwit verhoogd. Het wit van het ei bevat geen vet! Tevens verandert door deze toevoeging de verhouding eiwit/vet. Door deze twee veranderingen is het mogelijk om de voedingswaarde van zo’n eivoer vergelijkbaar te maken met het ons bekende dierlijke voedsel, zoals meelwormen, pinky’s, buffalo’s, etc.

Toevoeging van alleen extra puur eiwit aan kippenei kan leiden tot diarree, omdat de kans groot is dat dan niet alle eiwit verteerd zou kunnen worden. Onverteerd eiwit in de darm is een ideale voeding voor de daar aanwezige, schadelijke, bacteriën. Voor een volledigevertering van de toegevoegde eiwitten zijn tevens extra hulpstoffen nodig, met name vitamines. Vooral de B-vitaminen.

Indien we dus extra eiwit toevoegen, dienen we ook extra vitamines en mineralen toe te voegen, zodat we een complete, evenwichtige voeding houden. Het kippenei als zodanig is vrijwel een compleet voedsel, afgezien van het kalkgehalte. Zonder schaal is het kalkgehalte te laag. Ook daar wordt rekening mee gehouden bij het samenstellen van de eivoer- recepten.

Het hierboven beschreven eivoer is in principe volledig verteerbaar. Dat betekent dat er geen onverteerbare voedingsstoffen in zitten. Dat is minder goed voor de mestvorming. Derhalve wordt aan het eivoer ook onverteerbare voedingsvezel toegevoegd, in de vorm van zemelen. Zelf gebruik ik tarwezemelen, die men in de (natuur)winkel kan kopen.

We zijn er nog niet helemaal! Als conserveringsmiddelen wordt er vitamine C en citroenzuur toegevoegd.

Sommige vogelsoorten, vooral vruchteneters zoals tangara’s en ook toekans hebben graag een wat zoetere voeding. Door toevoeging van wat honing komt U hieraan tegemoet en het bevordert tevens een betere acceptatie van dit voedsel. Door toevoeging van honing voegen we dus koolhydraten toe en daardoor wordt er enigszins afgeweken van de zuivere vergelijking met dierlijk voedsel. Doch ik ben van mening dat door toevoeging van gemakkelijk verteerbare koolhydraten, zoals honing, het opfokvoer beter is voor sommige vogelsoorten. De toevoeging van honing vereist ook dat er tevens extra multivitaminen/mineralen moeten worden toegevoegd, om het voer compleet te houden.

Bereiding van het eivoer
Zoals gezegd is de basis van dit voer het kippenei, met daaraan toegevoegd extra wit van het ei in poedervorm (albumine eiwit), vitamines en mineralen, zemelen, eventueel honing en de conserveringsmiddelen citroenzuur en vitamine C.

Waar haal je de ingrediënten?
 Albumine eiwitpoeder bij de hengelsportzaak of bij de dierenspeciaalzaak. Niet alle merken blijken goed verwerkbaar. Albumine eiwitpoeder van “Wielco” geeft mooie resultaten;
 Multivitaminen “Avitotaal” van Avian;
 Het mineraal Calcium (kalk) wordt op peil gebracht door toevoeging van krijt van het merk “Tendo”. Te verkrijgen bij de (DA) drogist.
 Zemelen haal je in de natuurwinkel of supermarkt;
 Citroenzuur haal je bij de drogist, merk “Tendo”;
 Vitamine C in poedervorm in de natuurwinkel;
 Honing is handig toe te voegen met een drukflacon.

Recept 1 : Ca. 300 gram rauwe kippeneieren plus 50 gram extra eiwit

(dit geeft een eindproduct dat qua voedingswaarde in ligt tussen de “pinky”en de “buffalo”)

Berekende samenstelling van dit eivoer (zonder honing):
Eiwitgehalte : 19,7%
Vetgehalte : 7,1%
Watergehalte : 64,5%

De “eiwitwaarde” van dit voedsel is 13,5 gram per 100 kcal voeding. Vergeleken met natuurlijke dierlijke voeding ligt dat tussen de pinky (11,8) en de buffalo (14,2).

Bereiding:
Neem een glazen kom, met deksel, met een bodem diameter van minimaal ca. 17 cm die geschikt is voor de magnetron.

Weeg 50 gram albumine eiwitpoeder af;
Voeg, indien gewenst, wat honing toe, bijvoorbeeld ca. 20 gram;
Voeg half theelepeltje citroenzuur en snufje vitamine C toe;
Voeg 100 gram magere melk toe.

Dit roer je met een garde, of mixer, tot een glad papje.

Voeg daarna ca. 300 gram rauw kippenei toe, zonder schaal en ca. 10 gram tarwezemelen.

Het geheel roer je totdat je een papje hebt verkregen zonder te veel slierten.

Dan wordt de kom, zonder deksel, in de magnetron geplaatst. Het vermogen stel je op ca. 450 Watt in.

Dan start je de magnetron en laat het geheel 3 minuten lang opwarmen bij die 450 Watt. Dan neem je na elke minuut de kom uit de magnetron en roert het geheel goed met de garde. Na ca.6- 7 minuten is het dunne papje inmiddels dik genoeg geworden om het naar de randen van de kom te duwen met een vork, zodat het midden van de kom vrij van product is.

Dan plaats je de kom, nu met deksel, weer in de magnetron en laat de magnetron weer 2 minuten opwarmen. Vervolgens haal je de kom uit de magnetron, en zet hem op zijn kop er weer in. Nu nog 1 minuut laten opwarmen, zodat ook de onderkant droog is.

Je haalt de kom uit de magnetron en laat hem met deksel erop afkoelen. Na afkoelen het vocht afgieten en de koek drogen met keukenpapier.

Nu kan de koek worden gemalen in de keukenmachine. Hiertoe deel je de koek in twee delen en maalt deze na elkaar.

LET WEL, VOORDAT JE MAALT, MOETEN ER OOK NOG VITAMINES EN MINERALEN WORDEN TOEGEVOEGD!

Voor de hele koek is dat 4 gram krijt en 5 gram Avitotaal.

Hoeveel van dit eivoer moet je toevoegen aan het commerciele eivoer dat je tot nu toe gewend was?

Zoals reeds eerder opgemerkt is het hierboven beschreven “eivoer” een voeding die gelijkwaardig is aan dierlijke voeding. Daarom dient dit voedsel ook als zodanig te worden verstrekt aan de vogels. Aan insectenetende vogels kan het “puur” worden gegeven.

Voor zaadetende vogels kan men het mengen met het droge commerciele eivoer dat men gewend is te verstrekken, plus eventueel kiemzaad.

Wat is eigenlijk het ideale eiwitgehalte in het opfokvoedsel? De meest praktische benadering is die van de natuur. Voor de insectenetende vogels kan derhalve dit voedsel, zowel van recept 1 als dat van recept 2, “puur”worden verstrekt. Uiteraard ook als vervanger van het gebruikelijke dierlijke voedsel, zoals pinky’s, buffalo’s, meelwormen en krekels. Voor de eerste drie genoemde voedingen is recept 1 geschikt. Voor de beste natuurlijke dierlijke voedingen, zoals krekels en pieren, is recept 2 aan te bevelen.

De zaadeter in de natuur gebruikt onkruidzaden en graszaden. Dat zijn zaden met een relatief hoge eiwitwaarde die veel hoger is dan de doorsnee gewone zaadmengeling die men meestal koopt. Daarnaast geven zaadeters ook insecten aan hun jongen, uiteraard vanwege de hoge eiwitwaarde.

Commerciele voedingen, zoals zaden plus droog eivoer, halen bij lange na niet die hoge eiwitwaarden
die de zaadeter in de natuur vindt. Sommige zaadeters brengen hun jongen zelfs groot met uitsluitend levend voedsel. Denk maar aan de kardinalen. Dat zijn vaak snel groeiende vogels die te weinig benutbare eiwitten kunnen halen uit commercieel aangeboden eivoer. Er zit gewoon te weinig in!

Van de commercieel aangeboden eivoeders heeft alleen Aves-opfok een redelijke eiwitwaarde van 0,74 gram benutbaar eiwit per 100 kcal voeding. Niettemin is dat lager dan het “gewone” kippenei. Hierbij dient opgemerkt te worden dat het kippenei echter geen compleet voedsel is omdat er te weinig kalk in zit (zonder schaal).

Wil je voor je zaadeters een opfokvoeding voorzetten met een zelfde eiwitwaarde als dat van Aves en uitgaan van je vertrouwde droge eivoer, dan kun je in de tabel zien hoeveel kippenei, recept 1 of recept 2 je moet toevoegen.

In de tabel vind je een aantal “eiwitwaarden” van mengsels van 100 gram Orlux plus de aangegeven hoeveelheid (1) kippenei, (2) Recept 1 en (3) Recept 2. Omdat die van Orlux slechts bekend is als Ruw eiwit, wordt het totaal niet aangeduid als Benutbaar eiwit, doch gewoon als “Eiwitwaarde”. De Eiwitwaarde is het aantal gram eiwit per 100 kcal voeding. Dit is een betere aanduiding voor de groeikracht van voeding dan % Eiwit, omdat bij procenten eiwit geen rekening wordt gehouden met het vochtgehalte van het voedsel.

Als voorbeeld nemen we het kippenei en Orlux eivoer, die een eiwitgehalte hebben van respectievelijk 13% en 17%. Hun vochtgehaltes zijn respectievelijk 74% en 10%. Met andere woorden indien je 100 gram kippenei voert, geef je eigenlijk 74 gram water!
Indien je wel rekening houdt met het watergehalte van voedingen hun je ze wel eerlijk vergelijken, indien je gelijke hoeveelheden kilocalorieën met elkaar vergelijkt in plaats van gelijke gewichten.
Het kippenei geeft dan 8,8 gram BE per 100 kcal en Orlux geeft dan 4,7 gram RE eiwit per 100 kcal. Een jonge groeit beter indien deze eiwitwaarde hoger is. Ter vergelijking vind je hieronder een aantal bekende producten.

Product Eiwitwaarde per 100 kcal Product Eiwitwaarde per 100 kcal
RE BE RE BE
Recept 1 13,5 Orlux 4,7
Recept 2 16,6 Aves opfok 6,3
Kippenei 8,8 Tovo universeel 6,1
Meelworm 10,9 Breedmax 7,0 5,3
Pinky 11,8 Gierst,millets 1,3
Buffalo 14,2 Witzaad 1,8
Krekel 17,8 Raapz./koolz. 3,6
Graszaad 4,3


Eiwitwaarden voor mengsels van 100 gram Orlux,
plus de aangegeven hoeveelheden kippenei, Recept 1 en Recept 2


+ 50 gram + 100 gram + 150 gram + 200 gram + 300 gram

Orlux plus 5,4 5,9 6,3 6,6 7,0
kippenei

Orlux plus 6,2 7,3 8,0 8,7 9,5
Recept 1

Orlux plus 6,8 8,3 9,4 10,2 11,4
Recept 2


Zelf heb ik niet echt ervaring met zaadeters en kan daarom ook niet aangeven wat de beste eiwitwaarde is voor welke zaadeter. Je zal het zelf moeten uitzoeken en in de tabel kun je zien wat je de vogels aanbiedt met de diverse mengsels. Bedenk ook dat het gewone kippenei nog altijd een hogere eiwitwaarde geeft dan elk aangeboden commercieel opfokvoer. Het kippenei is echter wel puur dierlijk voedsel en bevat geen koolhydraten, terwijl veel zaadeters daar wel behoefte aan hebben. Let ook op dat het kalkgehalte van een mengsel van commercieel eivoer plus kippenei te laag wordt, indien je veel ei toevoegt. Dat zou je kunnen oplossen door per 100 gram toegevoegd ei, ca. 1 gram krijt toe te voegen.


Geplaatst met toestemming van; Ger Tummers